در گفتگو با مدیر گروه تفسیر تنزیلی همگام با وحی

به زودی  ...

1. روند تولید ویراست جدید جلدهای 1 تا 3 تفسیر همگام با وحی

2. روند تولید ادامه جلدهای تفسیر

3. سوره های مکی ان شاء الله در ده جلد به جامعه علمی عرضه خواهد شد.

4. در صورت حمایت خیرین، ترجمه عربی را شروع خواهیم کرد.

تحلیل چگونگی استثنایی بودن آیه 20 سوره مزمل

یکی از آیاتی که بر سر استثنایی بودن آن و الحاقش به سوره مزمل بحث است، آیه اخر سوره است. خلاصه به عرض برسانم تاکنون که 59 سوره از قرآن کریم به تزتیب نزول توسط استاد بهجت پور تفسیر شده است، تنها مورد قطعی استثنایی بودن آیات قرآن، همین آیه است.

با هم جایگاه این آیه را در نزول بررسی می کنیم

جایگاه آیه

 آیه‌ی آخر سوره آیه ای استثنایی است که به دستور پیامبر اکرم …به سوره ملحق شده است؛ البته در مورد زمان نزول و الحاق آن، اختلاف است و از هشت ماه تا

جداسازی جامعه همراه باقرآن از جامعه بی تفاوت نسبت به قرآن درترتیب نزول تاسوره فرقان 42نزول

در قرآن میان انسان‎هایی که بنده‎ی متقی و تسلیم حقند و سرانجام آن‎ها سعادت است و طغیانگرانی که بنده‎ی خواهش‎های حقیر نفسند و سرانجامشان تقص انسانی و ماندن در خود حیوانی و شقاوت و دوزخ ابدی است، فرق گذاشته می‎شود، خیر از شر جدا می‎شود و با برنامه قرآن در سیر نزول تدریجی قرآن، راه هر کدام به خوبی نمایان می‎گردد.‎

وقتی که ما بتوانیم مردم را به سمت زانوزدن در مقابل این کتاب بزرگ کشاندیم، این کتاب خود مخاطب قرآنی خود را که اکنون در یک جامعه به معنای واقعی در حال قرآنی شدن است، به سمت جامعه ای کامل و سعادتمند که در دنیا پرثمر و در آخرت امامان نور هستند، هدایت نموده و از جوامعی که ناقص و پلید مانده‎اند و در آخرت با اهل باطل و تابعان اصحاب آتشند، جدا می‎کند و می توانیم شاهد جداسازی عملی مردم در زمینه‎های نمونه‎ای ذیل باشیم:

دقت شود که از سوره علق (سوره اول مکی) تا سوره فرقان (سوره 42 نزول) پیام‎های قرآن به خوبی به جداسازی جامعه ایمانی از غیر آنها نمود که در جای خود باید بحثشان کنیم و چگونگی رسیدن به هر کدام از این بندها و چگونگی استفاده از آنها و ... مفصل است که شایدروزی برایتان گفتم

در قرآن ما به سوره فرقان که می رسیم می خوانیم: تبارک الذی نزل الفرقان

یکی از اسم های قرآن، فرقان است. فرصت نیست که از اسم های قرآن در ترتیب نزول بگویم، ولی اجمالا بگویم که قرآن برای نامگذاری خود ابتدا هذا الحدیث، سپس ذکر، سپس قرآن و پس از آن کتاب و در سوره فرقان، فرقان شد. فارق میان سبک زندگی مسلمانانه و سبک زندگی مجرمانه

با هم این سیر را که برگرفته از جلد سوم تفسیر همگام با وحی ذیل آیه اول سوره فرقان است، تعقیب کنیم:

جداسازی میان عابد و طاغی در سوره‌ی علق (مکی 1)، میان متقین و مجرمین در سوره‌ی قلم (مکی2)،

تنها راه دستیابی به گامهای تحول نظام مند قرآن، بررسی تنزیلی سوره های قرآن است

 کشف گام‌های تغییر و تحول دینی تنها از راه تفسیر تنزیلی میسر است.

قبلا در مطلبی 14 گام تحول که در 24  سوره ابتدای نزول بود را خدمتتان معرفی کردم. برخی دوستان پیام دادند که توضیح بیشتری نسبت به این گام ها ارائه کنم.

در این مطلب که برگرفته از مقدمه تفسیر همگام با وحی استاد بهجت پور است، توضیحات تکمیلی داده شده است.

برای دستیابی به مطلب گذشته اینجا کلیک کنید.

در تحول همه‌جانبه‌ی دینی فرد و جامعه، برخی از موضوعات نقشی اساسی دارند که بنای بلند اصلاح و تربیت دینی را بر پا می‌دارند. این موضوعات گام‌های بلندی هستند که به‌تدریج در گفتمان قرآنی وارد شده و با تکمیل و تثبیت آن‌ها، فرد و جامعه، گامی به کمال و سعادت خود نزدیک می‌شوند. برخی از این موضوعات مقدمه‌ی دیگر موضوعات‌اند و جای‎گیرشدن گام‌های دیگر مرهون تثبیت آن‌هاست.

این موضوعات در بنای تحول دینی همچون مصالح ساختمان‌اند که هر یک از آن‌ها در بر پا شدن ساختمان نقش ویژه‌ای دارند. در همان حال

پایه‌ی مطالعات روش‎شناسانه‌ی تحول بر اساس قرآن، مرتبط با نزول تدریجی قرآن است.

پایه‌ی مطالعات روش‎شناسانه‌ی تحول بر اساس قرآن، مرتبط با نزول تدریجی قرآن است.

این نکته در مقدمه تفسیر همگام با وحی جلد اول آمده است. امید که مفید شما واقع شود.

3 – 1. تنزیل قرآن و شناخت روش

برای شناخت روش تحول‎آفرین قرآن، نشستن در پای درس سوره‌سوره و آیه‌آیه‌ی قرآن ضروری است. از جمله وظایف سترگ محققان اسلام‎شناس این است که در مطالعه‌ی قرآن هم نگاه مضمون شناسانه داشته باشند و هم نگاه روش‎شناسانه. این‌که چرا سوره‎ای با قسم شروع می‎شود و در کجا بر قسم تأکید می‎شود و این‌که چگونه و از چه طریقی با مخاطبان مشرک یا اهل کتاب سخن می‎گوید و در هنگام مجادله با آنان بر چه مواردی تأکید می‎کند و شیوه‌ی طرح مباحث و آغاز و انجام آن‌ها کدام است، چرا در جایی خطابی عمومی به پیامبر می‎کند، چرا بیان اطلاعات خاص را تنها به فرصت‎هایی ویژه واگذار می‎کند، چرا گاه به اجمال و زمانی به تفصیل سخن می‎گوید، چرا تفصیلات قرآن حتی پیرامون یک موضوع پراکنده است، چرا سرگذشت‎ها و عبرت‎های مربوط به اقوام گذشته را پراکنده می‎گوید، چرا و چه وقت به انگیزه‎ها می‎پردازد، از چه طریقی و با چه سبکی مخالفان را به چالش می‎کشد، چرا درس‎های پیامبری حضرت محمّد… در قرآن ثبت می‎گردد و چرا این درس‎ها در لابه‎لای سوره‎های دیگر توزیع می‎گردد، چه نظامی بر بیان معارف بلند قرآن حاکم است و علت تقدم و تأخر بیان هر شاخه‎ای از این معارف چیست؟ و سؤالات فراوان دیگری که با پاسخ دادن به آن‌ها، شکوه و عظمت قرآن در ایجاد تحول فرهنگی همه‎جانبه آشکار می‎شود.

به طور قطع این روش تحول‎آفرین،

ترسیم چهره مکذبان رسالت در ابتدای نزول؛ آیات 8 تا 15 سوره قلم؛ ج 1 تفسیر همگام با وحی

امروز  آیات 8 تا 15 سوره قلم، دومین سوره نازل شده بر قلب نازنین رسول اکرم (ص) را با هم مرور کنیم و ببینیم با نگاه تنزیلی چه از آن می فهمیم:

با من تلاوت نمایید:

فَلَا تُطِعِ الْمُکَذِّبِینَ(8)
وَدُّواْ لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ(9)
وَ لَا تُطِعْ کلُ‏َّ حَلَّافٍ مَّهِینٍ(10)
هَمَّازٍ مَّشَّاءِ بِنَمِیمٍ(11)
مَّنَّاعٍ لِّلْخَیرِْ مُعْتَدٍ أَثِیمٍ(12)
عُتُلّ‏ِ بَعْدَ ذَالِکَ زَنِیمٍ(13)
أَن کاَنَ ذَا مَالٍ وَ بَنِینَ(14)
إِذَا تُتْلىَ‏ عَلَیْهِ ءَایَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ(15)

بعد از تحلیل فشرده‎ای که از سلامت عقلی و کمالات و عظمت اخلاقی حضرت محمّد (ص) در آیات 1 تا 7 صورت گرفت و به دنبال بشارتی که به آن حضرت… در ناکامی ‎جریان تهمت‎زنندگان بیان شد، (علاقه مندان به جلد اول تفسیر همگام با وحی مراجعه نمایند) در این آیات، خداوند پیامبر… را از سازش با گروهی که به تهمت و فشار ضداخلاقی روی آورده‎اند، برحذر داشته، فساد اخلاقی و بی‎منطقی آنان را یادآور شده و از

معرفی تفسیر پرتوی از قرآن مرحوم آیت الله طالقانی؛ به مناسبت سالروز رحلت آن مفسر مبارز

به مناسبت سالروز رحلت مجاهد مبارز، مفسر عالم مرحوم آیت الله طالقانی ره بر آن شدم تا به معرفی کتاب پرتوی از قرآن ایشان برای شما عزیزان بپردازم.

تفسیر پرتوى از قرآن یا درس‏هایى از تفسیر پرتوى از قرآن عنوان تفسیرى است ناتمام از مرحوم آیت اللّه سید محمود علائى طالقانى( 1286- 1358 ه. ش). این تفسیر که طى قریب به 40 سال تالیف شده است، در 6 مجلد و شامل تفسیر برخى سوره‏هاى نخست قرآن کریم و تمامى سوره‏هاى جزء سى مى‏باشد. در جلد اول سوره حمد تا آیه 144 سوره بقره، در جلد دوم بقیه سوره بقره، در جلد سوم سوره آل عمران، در جلد چهارم جزء سى‏ام از ابتدا تا آخر سوره الطارق، در جلد پنجم بخش پایانى جزء سى‏ام و در آخرین جلد یعنى جلد ششم 22 آیه نخست سوره نساء تفسیر شده است. لذا مطالبی را برگرفته از نرم افزار جامع التفاسیر در معرفی این تفسیر خدمتتان تقدیم می کنم. با هم نسبت به تاریخچه تالیف این تفسیر ، روش تفسیرى ایشان، منابع مولف در تفسیر آگاه شویم.

*تاریخچه تالیف 
روند شکل‏ گیرى تفسیر پرتوى از قرآن به لحاظ دوران پر فراز و نشیب مؤلف و زندگى سیاسى و اجتماعى ایشان، بسیار جالب توجه مى‏باشد. آیت اللّه طالقانى در سال 1318 پس از فراغت از تحصیل از قم به تهران آمدند. فضاى سیاسى و فکرى آن دوران و گرایش‏هاى جوانان به مکاتیب الحادى، آیت اللّه طالقانى را بر آن داشت که تمام کوشش خود را معطوف به ابلاغ پیام قرآن به جوانان و روشنفکران کرد. به همین جهت از همان سال، شروع به تفسیر قرآن و نهج البلاغه کردند. پس از شهریور سال 1320، فضاى سیاسى به گونه‏ اى متحول شد و امکان گسترش دروس تفسیر ایشان به میان دانشجویان، استادان دانشگاه و بعدها انجمن‏هاى اسلامى تازه تاسیسى چون انجمن اسلامى مهندسان، پزشکان، دانشجویان، معلمان و... فراهم آمد. شکل‏ گیرى این جلسات

مهم: پیرامون سبک تفسیر تنزیلی و چرایی نگارش کتاب مبانی اصول قواعد و فواید

توضیحاتی پیرامون سبک تفسیر تنزیلی و چرایی نگارش کتاب مبانی، اصول، قواعد و فواید

برگرفته از آثار قلمی و شفاهی استاد بهجت پور

مقدمه:

قال علی 7: «ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوهُ ... ؛ از قرآن بخواهید تا سخن بگوید».^[1]

بخش قابل توجهی از فعالیت‌های علمی دانشمندان مسلمان در طول تاریخ، به کشف مرادهای خدای متعال از آیات و یافتن پاسخ به پرسش‌های گوناگون بشر درباره هستی و راه‌های وصول به کمال و سعادت معطوف بوده است. تفسیر پذیری قرآن و آمادگی این کتاب برای پاسخ دهی جامع به نیازهای معرفتی و رفتاری انسان در کلام امیرمؤمنان7 چنین آمده است:

أَلَا وَ إِنَّ فِیهِ عِلْمَ مَا یَأْتِی، وَ الْحَدِیثَ عَنِ الْمَاضِی، وَ دَوَاءَ دَائِکُمْ، وَ نَظْمَ بَیْنَکُمْ.

تا آنجا که می‌فرماید:

وَ النُّورِ الْمُقْتَدَى بِهِ، ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوهُ وَ لَنْ یَنْطِقَ، وَ لَکِنْ أُخْبِرُکُمْ عَنْهُ ... .^[2]

این حقیقت که ظرفیت عظیم قرآن جز در پرتو وجود مفسّران توانا معلوم نمی‌شود، در جای دیگر این‌گونه آمده است:

هَذَا الْقُرْآنُ إِنَّمَا هُوَ خَطٌّ مَسْطُورٌ بَیْنَ الدَّفَّتَیْنِ لَا یَنْطِقُ بِلِسَانٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ مِنْ تَرْجُمَانٍ وَ إِنَّمَا یَنْطِقُ عَنْهُ الرِّجَالُ.^[3]

تاکنون بیش از هزار دوره تفسیر از قرآن به رشته تحریر در آمده و هر کدام از مفسّران در حد توان خود، گوشه‌هایی از پیام و محتوای آیات الهی را روشن نموده‌اند.

سبک‌های تفسیر

سبک غالب تفسیر نگاری‌ها نشستن پای درس آیات و سور به ترتیب موجود در مصحف رسمی بوده است. در قرن‌های اخیر نیز با روش تفسیر موضوعی به کشف نظریات قرآن درباره موضوعات خاص پرداخته شده است.

این تلاش‌های مأجور و مشکور باعث شده تا بسیاری از ابهامات عارض شده بر آیات رفع، و مرادها و اغراض خدای متعال از آیات استخراج شود و سؤالات فراوانی پاسخ یابد‏؛ امّا هنوز عرصه‌هایی از مرادهای قرآن باقی مانده که نیاز به تلاش مجدد دارد.

چنان که مطالعه در سیر تاریخی تفسیر نگاری معلوم می‌کند، تطوّر روش‌های تفسیر و تنوّع سبک‌های ابهام زدایی از قرآن، معلول نیازهای جدید بوده است و به طور مثال مسلمانان در دوره‌های اوّلیه که دسترسی به منابع اصلی همچون قرآن، سنّت نبوی، سنّت اهل بیت و نظرات صحابه و تابعان داشتند، تا حدود سه قرن به طور غالب سراغ منابع غیر مأثور نرفتند، امّا پس از این دوره به تدریج برای یافتن پاسخ برخی پرسش‌ها که در مأثورات جوابی نداشت و یا داوری میان آنها در هنگام تعارض و اجمال نصوص لازم بود، به روش‌های اجتهادی و عقلی روی آورند و از منابع جدید بهره گرفتند.

به همین گونه به تدریج سؤالاتی مطرح شد که سبک مرسوم چینش آیات پاسخ‌گوی آن نبود. مفسّران علاقه داشتند نظر قرآن را در موضوعاتی مثل توحید، نبوت، معاد، عقل، دل، حکومت اسلامی، خانواده و بسیاری موضوعاتی از این دست بدانند و یا گاه موضوعی در خارج مطرح می‌شد و به طور مثال در حوزه فلسفه‌های اقتصادی، یا امکان تفسیر تاریخ و ... نظریاتی مطرح می‌شد که داوری و نگاه اسلام درباره آنها از طریق چینش مصحفی امکان نداشت، بلکه این مفسّر بود که با در کنار هم قرار دادن مجموعه آیات مرتبط، سعی در استخراج، ارزیابی و حتی گاه کشف نظریه قرآن می‌نمود.

سبک تفسیر به ترتیب نزول

تفسیر به ترتیب نزول نیز از دیگر سبک‌هایی است که در میان معاصران، طرفدارانی پیدا کرده است و چندین تفسیرنگاری و حتی تاریخ‌نگاری با توجه به این سبک تألیف شده است. در این سبک، منابع و ابزار تفسیری تفاوت نمی‌کند و مفسّر

چکیده اولین پژوهش با روش تحقیق تفسیر موضوعی تنزیلی قرآن

عنوان پایان نامه : روش قرآن در نهادینه کردن باور به ربوبیت الهی در جامعه صدر اسلام

پایان‎نامه کارشناسی ارشد رشته معارف قرآن

استاد راهنما: حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالکریم بهجت پور

استاد مشاور: دکتر محمد مرادی

نگارنده: محمد سلطانی

سال دفاع: 1389

دانشگاه مفید قم

چکیده

قرآن به عنوان عظیم‎ترین منبع شناخت هستی و انسان در اختیار ماست. نزول تدریجی آیات و سوره‎های قرآن و انتخاب هوشیارانه آیه‎ها متناسب با ظرفیت‎های مخاطبان، چالش‎ها، ضرورت‎ها و پرسش‎ها حکایت‎گر آن است که خدای حکیم، دست‎یابی به آموزه‎های دینی و به کارگیری صحیح آن را تنها در انتقال محتوای ارزشمند معارف و احکام نمی‎داند؛ بلکه روش بیان این محتوا نیز در هدف نزول قرآن کاملاً دخیل است. این پژوهش اولین تلاش در جهت کشف روش قرآن در تحول اولین مخاطبان خویش است.

پس از مراجعه به ترتیب طبیعی نزول قرآن درمی‎یابیم که ربوبیت، اولین مفهومی است که در خدمت به بارنشستن اصلی‎ترین پیام قرآن ـ یعنی یکتاپرستی ـ و پذیرش بسیاری از دیگر امور می‎باشد. ضرورت کشف روش قرآن در نهادینه کردن ربوبیت در هندسه معرفتی عرب جاهلی و چگونگی اثبات و استفاده از آن در دیگر مباحث، بنده را ـ با تمام سختی این راه ـ به نگارش این تحقیق متقاعد نمود.

هدف علمی این تحقیق نمایاندن گوشه‎ای از عظمت قرآن به وسیله کشف روش تحول از آن و آزمودن سبک تفسیر به ترتیب نزول در تحقیقات موضوع محور قرآنی است و هدف عملی آن

اصول تحول در 24 سوره ابتدای نزول

آنچه در پی می آید اصول تحول قرآنی برگرفته از سوره های جلد اول تفسیر همگام با وحی می باشد.

به عرض برسانم تحول قرآنی سیری تدریجی داشته و قرآن با آموزش تربیت مدار تدریجی روشمند آرام آرام جامعه معاصر نزول را تحت تأثیر قرار داد.

علاقه مندان به بحث نظری گام تحول و اصول تحول به مقدمه تفسیر همگام با وحی در جلد اول و کتاب مهارت های بیان تفسیر سوره های قرآن کریم و کتاب تفسیر تنزیلی ؛ اصول ، مبانی، قواعد و فوائد استاد بهجت پور مراجعه نمایند.

این اصول از این قرارند:

اصول تحول

اصل اول:

«آشنا ساختن مردم با ویژگی‎های پروردگار شایسته‎ی انسان‎ها»؛ از طریق قرائت صفت‎های آفریدگاری (هستی و انسان) و بیان کرامت خاص پروردگار به انسان و تربیت جنبه‎ی ممتاز او از سایر موجودات یعنی دانشوری. این اصل در سوره‎ی علق ـ اولین سوره‎ی مکی ـ بیان شد.

اصل دوم:

«ایجاد دغدغه و اعلام خطر در مخاطبان» از طریق تکیه بر کبریایی پروردگار، انذار مستقیم مردم همراه با عزم و اراده و رعایت نکات اخلاقی و رفتاری شایسته‎، که به این وسیله بیش‎ترین جاذبه را ایجاد کند و تنفّر از انذار رسول الله… را به کم‎ترین مقدار برساند. هم‎چنین در این هشدارها نتایج شوم جُرم و گناه از زبان گرفتاران، بیان شده است. این اصل در سوره‎ی مدّثر ـ چهارمین سوره‎ی مکی ـ نازل شده است.

اصل سوم:

«بیان جامع و کلی روابط انسان با خدا ». که در سه قالب انحصار حمد به خدا، توحید بندگی او و استعانت موحّدانه از او شکل گرفته است و به دنبال آن، درخواست هدایت به راه رستگاری و سعادت، و دوری از شقاوت به عنوان مهم‎ترین نیازهای بشر به خدا مطرح می‎شود. این اصل پس از شناخت پروردگار و دغدغه‎مندی انسان حاصل می‎شود. انسال با ابزار معرفت، روابط خود را با خدا سامان می‎بخشد و در پرتو احساس خطر و دغدغه‎مندی، هدایت به راهِ نجات و سعادت را از او طلب می‎کند. بنابراین هم قوای فکری و ادراکی، و هم قوای احساسی و عاطفی‏اش، در مسیر تحول دینی به‎کار می‎افتند.

شیوه‎ی بیان این اصل، از طریق یادآوری نقش‎های پروردگار در هستی، اعم از دنیا و آخرت، و آغاز و انجام عالم، و سخن خدا به نمایندگی از زبان فطرت و وجدان انسان‎ها می‎باشد. این اصل در سوره‎ی حمد ـ پنجمین سوره مکی ـ وارد شده است.

اصل چهارم:

گام های تحول در روند طبیعی نزول سوره ها

عزیزان همراه به زودی مطلبی پیرامون گام های تحول در سیر طبیعی نزول سوره ها خدمتتون تقدیم خواهم کرد.

از همه عزیزان خواهشمندم که بلاگ را به همه علاقه مندان به مباحث قرآنی و به خصوص تحول بر اساس قرآن معرفی نمایید.

اختصاصی بلاگ همگام با وحی: چگونگی جامعه سازی ایمانی در مکه

خیلی مهم

چگونگی جامعه سازی ایمانی در مکه

سلام و روز بخیر

امروز می خواهم راجع به نکته مهمی که هم در ذیل سوره حجر در مقدمه آمده و هم در کتاب شناخت نامه تنزیلی سوره ها برایتان کمی بنویسم.

این نکته شاید حاصل کار 15 ساله استاد و پیگیری این سوال بوده که پیامبر به مدد قرآن چگونه دارد جامعه سازی می کند و مراحل اصلی این تحول سترگ چیست؟ یادم هست وقتی که ایران آرکی یو رو از آمریکا به زمین نشاند و بعد از چند وقتی گفتند ما مهندسی معکوس کردیم و مثلش رو ساختیم. تقریبا توی همون ایام بود که جرقه ای در ذهن استاد نسبت به مهندسی معکوس مقاهیم دینی در قرآن زده شد و بعد خدای متعال ما را رهنمون به دو آیه آخر سوره فتح (سوره 112 نزول) کرد و طبق آیه آخر ، استاد به حمد الله توانستند، منطق بین مفاهیم و کلی روند رشد جامعه ایمانی رو به دست بیاورند که این نگاه، اثر خودش رو در تمام سوره ها خواهد گذاشت و در مطلبی که پیرامون مقاله سوره انعام و مقایسه با المیران چند روز قبل نوشتم، اثراتش رو می بینید

حالا با هم مسأله رو پیگیری می کنیم

دقت کنید کلید قصه در آیه آخر سوره فتح است

 در این‎جا لازم می دونم درباره‎ی سیر شکل‌گیری و رشد جامعه‎ی اسلامی در قرآن، توضیحاتی تکمیلی بیان شود.

با ما در ادامه همراه باشید.

اختصاصی بلاگ تفسیر تنزیلی: گفتگو با استاد بهجت پور پیرامون نظریه ایشان در مهندسی فرهنگی قرآن

گفتگوی اختصاصی بلاگ تفسیر تنزیلی با استاد بهجت پور 

گفتگو با استاد بهجت پور پیرامون نظریه ایشان در مهندسی فرهنگی قرآن و کشور و نقش نگاه تنزیلی به قرآن در کشف مهندسی

متن ذیل حاصل گفتگو با استاد بهجت پور است که به صورت متن قابل استفاده برای عزیزان تنظیم کردم و سوالات و گفتگوهای اضافی را حذف کردم.

لطفا به دقت مطالعه بفرمایید. تنظیم این متن خیلی وقت برده است و لطف نمایید در صورت استفاده در جایی به جهت ترویج این نگاه، آدرس بلاگ را مرقوم فرمایید. با تشکر

استاد بهجت پور از مهندسی فرهنگی به عنوان یک صعنت یاد می کنند. صنعتی که با شما قصد سخن از آن را دارم، مرتبط با ترتیب نزول قرآن و کشف روش‎های تحول فرد و جامعه از قرآن است، لذا مطالبی را که به نظر می‎رسد در تشریح مراد از مهندسی مفاهیم دینی مناسب باشد از میان آن گفتگو، به‎عرض می‎رسانم:

در تنظیم متن سعی شد از کتب استاد و نظراتشان در سخنرانی ها و جلسات خصوصی با حلقه تفسیر هم استفاده شود.

مسأله امروز کشور ما آن است که چگونه خط انتقال عناصر فرهنگی شامل مفاهیم، معارف، ارزش‎‎ها و رفتار دینی را سامان دهیم که حداکثر همراهی و استقبال گروه‎های هدف را با خود داشته باشد، رقبای خود را با کمترین هزینه از میدان خارج کند، ومنتج به نتایج ماندگار باشد؟

به عبارت روشن‎تر، چگونه برای خارج کردن جامعه از ناهنجارهایی که عقل‎پسند نیست و اسلام آن‎ها را نمی‎پذیرد، برنامه‎ریزی کنیم و علی‎رغم واقعیت‎های موجود جامعه، و تنوع مردم نسبت به کنارزدن ناهنجاری‎ها اقدام کنیم، و هنجارهای مخالف آن‎ها را جایگزین نمائیم؟ به عرض می‎رساند در جای خود ثابت نموده‎ایم که بدین منظور چاره‎ای جز نگاه تنزیلی (ترتیب نزولی) به قرآن نداریم. (تفسیر همگام با وحی، مقدمه ج1)  

1/1- هدف از پژوهش‎های تنزیلی

هدف اساسی، شناخت روش مناسب و پایدارِ اسلامی، برای تثبیت هنجارها در جان فرد و جامعه و فرهنگ سازی در این حوزه و مقدار سهم این مقوله

تحلیل علل سقوط قوم سبأ ؛ آیات 20 و 21 سوره سبأ، به زودی در جلد هفتم تفسیر همگام با وحی

تحلیل علل سقوط قوم سبأ در تفسیر آیات 20 و 21 سوره سبا در جلد هفتم تفسیر همگام با وحی

وَ لَقَدْ صَدَّقَ عَلَیْهِمْ إِبْلِیسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلاَّ فَرِیقاً مِنَ الْمُؤْمِنِینَ (20)

ادامه جمع بندی داستان مردم سبأ است. آیه تحلیلی از علل  سقوط مردم آن سامان است.

(وَ لَقَدْ صَدَّقَ عَلَیْهِمْ إِبْلِیسُ ظَنَّهُ) ضمیر در «عَلَیْهِمْ» به مردم سبأ بازمی گردد. «عَلَی» اشاره است به اینکه کار شیطان نوعی غلبه و برتری جویی بر پیروان خود است. «ظَنُّهُ» گمان شیطان در باره این مردم همان است که می تواند آنها را از شکیبایی بر نعمت ها و شکر گزاری باز دارد؛ چنانکه پیش تر  از سوره اعراف 39/ 17 بیان شد.

(فَاتَّبَعُوهُ) فرع بر محقق شدن آن گمان است. معلوم می­شود که مردم با انفعالی که از وسوسه­های شیطان می­پذیرند، خیالات شیطان را  در ترک سپاسگزاری از پروردگار محقق کرده­اند.

(إِلاَّ فَرِیقاً مِنَ الْمُؤْمِنِینَ) «إِلَّا» استثناء از ضمیر فاعلی در « فَاتَّبَعُوهُ» است. «مِن» بعضیه است.   در میان اهل سبأ مؤمنانی بوده اند که پیرو شیطان نشدند. «فَرِیق» به معنای جماعتی است که از یک جمعی جداشده باشند؛ یعنی در این مورد، تنها کسانی که گرفتار معصیت پروردگار نشدند، طایفه­ای از مؤمنان بودند.

مراد آیه: و به راستى ابلیس گمان خویش را درباره مردم سبأ مبنی بر ناشکیبی بر نعمت های الهی و ترک قدردانی از پروردگار درست یافت ! پس همه جز گروهى از مؤمنان از او پیروى کردند.

نکته ­ها:

1. از آیه استفاده می شود که پیروی انبوه مردم از ابلیس و ترک شکیبایی بر نعمت ها و قدرناشناسی از پروردگار، سنت های الهی بر نابودی تمدن و امنیت و  پراکندگی جمعیت و تفرقه را به‎دنیال دارد، هر چند گروهی مؤمن در این جریان درست عمل کنند؛ زیرا قوانین اجتماعی تابع

مقایسه تطبیقی تفسیر المیزان و همگام با وحی در انسجام بخشی به سوره انعام با محوریت غرض

به زودی مقاله مقایسه تطبیقی تفسیر المیزان و همگام با وحی در انسجام بخشی به سوره انعام با محوریت غرض خدمتتان تقدیم خواهد شد.

در این مقاله مطالعه‎ای تطبیقی میان دیدگاه حضرت علامه از غرض و انسجام سوره انعام در تفسیر المیزان با برداشت از غرض و انسجام این سوره در سیر نزول سوره‎ها که در جلد ششم تفسیر همگام با وحی گزارش شده است، می‎باشد. علامه (ره) غرض سوره را توحید به معنای عام و شامل آن دانسته‎اند و انسجام سوره را بر پایه این غرض به 19 بخش سامان داده‎اند. این در حالی است که سوره‎ی انعام پنجاه و پنجمین سوره در ترتیب نزول است و قطعا مباحث توحیدی فراوانی پیش از آن وجود داشته و با عنایت به جایگاه سوره در نزول به نظر می‎رسد غرض سوره بیان چگونگی پاسخ‎دهی پیامبر به مشرکان مکی و انتقاد از آنان به جهت تکذیب آیات الهی و توجیه مومنان برای جداسازی روش و رفتار ایمانی خود از اکثریت مشرک مکه باشد که در دو بخش لزوم اعراض پیامبر (ص) از مشرکان و اعلام کفایت خدا برای دفاع از وی در برابر سخره های آنان (آیات 1ـ 107) و جداسازی اقلیت مومن از مشرکان مکی (آیات 108 تا 165) انسجام یافته است.

ان شاالله این مقاله به خوبی فرق نگاه تنزیلی در فهم سوره ها را به خوبی نشان خواهد داد.

اوج قصه در این مقاله در اینجاست که

مقدمه سوره سبأ (58 نزول) در تفسیر همگام با وحی جلد 7

چهار بحث شناسه، غرض، محتوای اجمالی سوره و ارتباط سوره با سوره قبل در ترتیب نزول در مقدمه سوره سبا خدمتتان تقدیم می گردد.

سورۀ سبأ

این سوره در میان مفسران فقط به همین نام شناخته می‎شود. وجه مناسبت نام‎گذاری، ذکر داستان قوم سبأ در آیات 15 تا 21 سوره است. این سوره به اتفاق دانشمندان تفسیر و علوم قرآن مکی است، هرچند برخی معتقدند آیه ششم آن مدنی است، اما همان‌گونه که از سیاق آیات سوره استفاده می شود و در کلمات ابن عاشور آمده، دلیل محکمی بر این قول وجود ندارد.^[1] سوره سبأ پنجاه و هشتمین سوره‌ای است که بر پیامبر اکرم9 پس از سورۀ لقمان و پیش از سورۀ زمر نازل شده است. این مطلب را غالب[ جدول‌های مسند، غیر مسند و ترکیبی تأیید می‌کنند. سورۀ سبأ در ترتیب مصحف رسمی در جزء بیست و دوم قرآن، ردیف سی و چهارم، بعد از سورۀ احزاب و قبل از سورۀ فاطر قرار گرفته است و 54 آیه دارد.

مقصود سوره

غرض سوره، کنارزدن تردیدهای کافرانی است که شک درباره‌ی توجه روز مجازات و عذاب به خود را داشتند؛ این تردیدها در انکار رسالت پیامبر(ص)، درستی قرآن و انکار حقیقت‎هایی که بر پایه منطق عقلی و وحیانی نازل می شد، ظهور کرده بود. خدای حکیم به منظور پاسخ به این عقده‎ی ذهنی و قلبی مشرکان و تأثیراتی که بر عواطف پیامبر اکرم (ص) می‎گذاشت سوره را نازل کرد.

 محتوای سوره

سوره به دو بخش تقسیم می‎شود:

جلد ششم تفسیر همگام با وحی آماده چاپ و انتشار شد

با سلام

به اطلاع عزیزان برسانم که اول شهریور ماه جلد ششم تفسیر تنزیلی همگام با وحی استاد بهجت پور در 640 صفحه شامل سوره های انعام، صافات و لقمان (سوره های 55،56، و 57 نزول آماده چاپ گردیده است. 

بهجت‌پور: مهندسی آیات قرآن، تنها روش علمی در راستای نهادینه‌شدن عفاف است

بهجت‌پور:
مهندسی آیات قرآن، تنها روش علمی در راستای نهادینه‌شدن عفاف است


گروه فعالیت‌های قرآنی: مدیر مؤسسه التمهید قم با اشاره به شیوه‌های غیرعلمی در حوزه عفاف گفت: کشف مهندسی قرآن تنها روش علمی قرآنی است که برای نهادینه کرن عفت و پوشش اسلامی با نگاه به نزول تدریجی قرآن عمل می‌کند.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت‌پور مدیر مؤسسه التمهید قم  در نشست «کشف مهندسی قرآن در حوزه عفاف» که عصر روز گذشته،19 آبان به همت مؤسسه قرآنی اصحاب‌الثقلین اراک برگزار شد هشدار داد: برای رسیدن به نقطه اتکا و روشمند در صیانت از عفاف باید دست به عمل در حوزه عفاف و حیا زد و با بهره‌گیری ازآیات قرآن فعالیت در این حوزه را از حیطه حرف خارج کرد؛ جوانانی که با توطئه دشمن و برنامه‌ریزی‌های آنان دست به هنجارشکنی می‌زنند تنها با شنیدن سخن و نصیحت سربراه نخواهند شد اما اگر ریشه‌ای عمل کرده و از آیات الهی کمک بگیریم قطعاً در آینده نتیجه دلخواه حاصل خواهد شد.

انتشار تفسیر تنزیلی ؛ اصول، مبانی، قواعد، و فوائد

انتشار تفسیر تنزیلی قرآن

تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۰ شهریور ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۵۵

 

کتاب «تفسیر تنزیلی قرآن؛ به ترتیب نزول» [مبانی، اصول، قواعد و فوائد] به قلم عبدالکریم بهجت‌پور به تازگی از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روانه بازار کتاب شده است.-

 

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، تفسیر از شریف‌ترین دانش‌های اسلامی است که همزمان با فرود آمدن نخستین آیات شکل گرفت. این سبک تفسیری به انسجام مجموعه آیات هر سوره و معنادار روابط ظاهر و پنهان آیات درونی سوره و سیاق و تناسب میان آن‌ها توجه ویژه می‌کند.

در این سبک تفسیری

تفسیر همگام با وحی؛ نقطه آغازین مطالعات مهندسی فرهنگی اسلامی

ایکنا:

مدیر گروه تفسیر تنزیلی مؤسسه التمهید عنوان کرد:

تفسیر همگام با وحی؛ نقطه آغازین مطالعات مهندسی فرهنگی اسلامی

گروه اندیشه: حجت‌الاسلام بهجت‌پور معتقد است که راه درست کشف مهندسی فرهنگی قابل استناد به اسلام، مطالعات روش‎شناختی در گزاره‎های دینی است که دارای چهار مرحله است و در این میان تفسیر همگام با وحی، متکفل اولین مرحله این مطالعات است.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، تفسیر همگام با وحی اولین تفسیر تنزیلی شیعه که به قلم مفسر قرآن کریم حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت‌پور به رشته تحریر در آمده است، چندی است که با استقبال مناسب جامعه قرآنی و فرهنگی کشور مواجه شده است و پس از مناظرات و مباحثات گوناگون درباره آن، به نظر می‌رسد که هم اکنون با تولید ادبیات علمی و مبانی نظری آن در کتاب «تفسیر تنزیلی، مبانی، اصول، قواعد و فوائد» در نقطه‌ای ایستاده که تقریباً شبهه‌ای در رابطه با آن وجود ندارد و با تولید جلدهای جدید آن، لایه‌های جدیدی از فهم مراد خدای متعال از کلام الهی حاصل شده است. در منهج تفسیری تفسیر تنزیلی حجت‌الاسلام بهجت‌پور، شاهد نوآوری‌هایی نسبت به تفسیرنگاری‎های پیشین هستیم که در جای خود قابل بررسی و تأمل است.
با خبر شدیم که به زودی جلد چهارم و پنجم این تفسیر که به نگارش در آمده است، به چاپ می‎رسد و روانه بازار می‌شود. از همین رو مناسب دیدیم تا در گفت‎وگویی با حجت‌الاسلام محمد سلطانی، مدیر گروه تفسیر تنزیلی مؤسسه التمهید از انگیزه‎های تولید این تفسیر و این که این تفسیر چه خلأ علمی یا فرهنگی جامعه را پر می‎کند، سخن گوئیم که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.