مفسرین و علمای علوم قرآن برای این سوره فقط نام "الفجر" را ذکر کرده‌اند. دلیل این نام اولین آیة سوره است. سورة فجر به اتفاق دانشمندان علوم قرآن، مکی است. این سوره در تمام جدول‌های ترکیبی و روایات مسند دهگانه و قریب به اتفاق روایات غیر مسند، در ردیف دهم، قبل از سورة ضحی و پس از سورة لیل قرار دارد، به جز روایت ابن ندیم که سورة فجر را پس از سورة عصر و قبل از ضحی قرار داده است.
طبق روایات متعدد ترتیب نزول، ، خدای متعال در سورة لیل شقاوت‌پیشگان را به گرفتاری در آتش هشدار داد و خویشتن‌داران را، نجات یافتگان دانست. در آنجا فرمود که افرادی که تکذیب نیکی ها می کنند و از آن روگردانند، در شیبی قرار می گیرند که به سرعت به سمت سختی ها می رود. در سوره فجر از اقوامی چون عاد، ثمود، فرعونیان یاد می کند که در تکذیب نیکی ها، سرکشی و روگردانی کارشان به سختی عذاب و تنبیه در دنیا ختم شد. نیز در سوره لیل، اهل بخل را کسانی شمرد که اهل آتش اند و متقیان را اهل بخشش و انفاق شمرد که گروهی در صدد جلب رضایت پر.وردگارند، در سورة فجر از تحققِ بخشی از سختی هایی که متوجه اهل بخل است، پرده بر می دارد وسخت شدن معیشت آنها را محصول رفتار نادرست مالی آنها می شمرد؛ کسانی که نه تنها خود بخیل اند، حتی به زبان بر سیر کردن شکم های گرسنه ترغیب نمی کنند، ثروتشان را با چپاول ارث نزدیکان خود و حرص بر جمع مال به دست می آورده‌اند. سپس سخت‌ترین عذاب‌ها و بسته شدگی بدنهایشان را در رستاخیز یادآور می شود. هم‌چنان که نفس‌های مطمئنه را اهل بهشت و رضوان قطعی الهی می شمرد؛ رضوانی که در سورة لیل وعده آن را داده بود.: )إِلا ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَی * وَلَسَوْفَ یَرْضَی(. بنا بر این سوره فجر مصداقی از تحقق نقش پروردگار بر تسهیل آسانی و تسهیل عسر به انسان ها می باشد. آسانی و سختیهایی که موجباتش را اعمال خود انسان ها فراهم کرده است.
بنابر نقل ابنندیم نظامی سازوار بین دو سوره وجود ندارد. خدای متعال در سورة عصر مردم را گرفتار زیان شمرد و راه برون‌رفت از این زیان را ایمان و عمل صالح و توصیه بر حق و شکیبایی شمرد. سپس در سورة فجر به دلداری پیامبر اکرم9 می‌پردازد و صاحبان ثروت را به عذاب آخرت تهدید می‌کند. به هر حال نظر صحیح و قابل اعتماد، آن چیزی است که در عموم روایات ذکر شده است.
سورة فجر در ترتیب مصحف در جزء سی‌ام قرآن، ردیف هشتاد و نهم پس از سورة غاشیه و پیش از سورة بلد قرار گرفته و دارای سی آیه است.
مقصود سوره
بیان نقش مقتدرانهی پروردگار متعال در گرفتار کردن سرکشان صاحبان قدرت و ثروت در سختی ها؛ سختیهایی که بخشی در دنیا، و بخشی در آخرت متوجه انسان میشوند؛ چنانکه صاحبان نفوسی که به فضل پروردگار شکوفا شده و به اطمینان رسیده اند، را به
