این سوره با نامهایی چون «اَعْلَی»، «سَبِّحْ»، و «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَی» نامگذاری شده است. این اسامی به دلیل تعبیری است که در آیهی ابتدایی سوره قرار دارد. اکثر علمای تفسیر معتقدند که مکی است، لکن گروهی در مکی بودن تمام سوره یا برخی از آیات آن تردید کردهاند. دلیل آنها آیات 14 و 15 سوره )قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى* وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى( است. این گروه موافق روایات رسیده از معصومان 7 ، این دو آیه را در رابطه با وجوب پرداخت زکات فطره، پیش از نماز عید فطر دانستهاند؛ در حالی که زکات و نماز عید فطر در مدینه تشریع شد. در نکتههای آیات مورد بحث خواهد آمد که این دسته از روایات، درصدد بیان یک مصداق تطبیقی آیهاند؛ تطبیقی که بعداً در مدینه پدید آمد و محدود کنندهی معنای عام آیات نیست. علاوه بر آن، در برخی روایات نیز آمده است که هر گروهى از مسلمانان مکه (مهاجران) وارد مدینه مىشدند، این سوره را براى مردم آن شهر مىخواندند.[1] بنابراین سوره، جزء سورههای مکی است.
سورهی اعلی هشتمین سورهای است که پس از تکویر و پیش از لیل بر پیامبر اکرم6نازل شد. تمام جداول مسند، غیر مسند و ترکیبی، که در مقدمه به آن اشاره شد، بر صحت این مطلب دلالت دارند. این سوره در ترتیب مصحف رسمی در جزء سیام قرآن، در ردیف هشتاد و هفتم بعد از سورهی طارق و قبل از سورهی غاشیه قرارگرفته و نوزده آیه دارد.
مقصود سوره
بیان شرائط تذکر مردم به وسیله قران از جمله تذکر راه رستگاری، ضمن تضمین قدرت پیامبر بر خواندن بدون کاست آیات قرآن بر مردم.
محتوای سوره
سوره به دو بخش تقسیم میشود:
1. آیات 1- 13: رفع نگرانی پیامبر 6 در خواندن بی کاست آیات و فرمان رعایت شرائط مناسب تذکر به وسیله قرآن
در این بخش به پیامبر اکرم6 دستور میدهد تا اسم پروردگار بلند مرتبه را از نقص در ربوبیتش، تنزیه کند. سپس با ذکر عنایت ویژه به آن حضرت6 در دریافت وحی، به وی دربارة حفظ و توان انتقال آیات به مردم، اطمینان خاطر میدهد. با این مقدمه از ایشان میخواهد مردم را