موسسه و مرکز تخصصی تمهید قم

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، نویسنده تفسیر تنزیلی همگام با وحی، در جمع شرکت‌کنندگان در دوره تربیت پژوهشگر تفسیر تنزیلی، گفت: تفسیر تنزیلی به مثابه فرصتی برای مهندسی منابع دین در عرصه زندگی به تدریج در میان فرهیختگان، جای خود را باز می‌کند.

وی افزود: اگر همه با هم مسیر را ادامه دهیم، قدرت تئوری‌سازی برای نظام اسلامی و روش‌سازی برای تحول فرهنگ دینی در عرصه انقلاب اسلامی و حتی جهان اسلام و عرصه بین‌المللی خواهیم داشت.

بهجت‌پور تصریح کرد: مهمترین مسئله برای ما، کارآمدی نظام اسلامی است؛ کارآمدی که مبتنی بر اهداف انقلاب اسلامی، یعنی تربیت دینی است، لذا مهارت ما در تربیت و ایجاد تحول در مردم بزرگترین انتظار از حوزه‌های علمیه است.

مدیر حوزه خواهران اظهار کرد: قرآن می‌تواند به عنوان متن محوری که انقلاب اسلامی را در دوره پیامبر شکل داده است، سرمشقی برای همه منطق‎های تحولی امروز باشد. امروز هم شعاع انقلاب اسلامی روز به روز در حال افزایش است و انتظار می‌رود ما به عنوان حوزه، بلد راه مردم برای ایجاد ارزش‌های نهادینه باشیم و اگر این مسیر را بلد نباشیم، هرقدر جلو برویم، جز دوری چیزی به دنبال نخواهد داشت.

وی اضافه کرد: شاید برخی چالش‌های امروز نظام جمهوری اسلامی به این مسئله برگشت دارد که مهارت لازم در ما وجود ندارد و نمی‌توانیم مدیریت دینی برای مردم داشته باشیم و میزان مشارکت و ظرف تحمل مردم را بالا ببریم و مراقب بریدگی‌ها باشیم و برای آسیب‌ها به خوبی تدبیر ایجاد کنیم؛ لذا هر چه شرایط سخت‌تر می‌شود، ناخواسته ریزش‌ در مجموعه‌ها بیشتر می‌شود.

مدیر حوزه خواهران، تصریح کرد: مردم دوره پیامبر، سه سال در شعب ابی‌طالب بودند، ولی خم به ابرو نیاوردند، مجبور به هجرت به مدینه شدند و ۶۳ جنگ بر آنها تحمیل شد، ولی همراهی خود را از دست ندادند و بزرگترین تلاطمات اقتصادی برای آنان ایجاد شد و اهل کتابی که باید اولین مؤمن به پیامبر باشند، اولین کافر به او شدند، ولی مردم باز راه را گم نکردند.

تمسک به قرآن برای عبور سریع و قوی از مشکلات

بهجت‌پور اظهار کرد: جریانات نفاق هم در آن زمان، فعال بود، ولی به مدد قرآن، حرکت انقلابی پیامبر از تب و تاب نیفتاد و قرآن توانست مردم را از پیچ‌های تند عبور دهد؛ لذا اگر تکیه ما بر غیر قرآن باشد، با آسیب‌های فراوان روبرو خواهیم شد و هرقدر بر اساس محتوای قرآن حرکت کنیم قدرت و سرعت عبور جامعه از مشکلات بیشتر می‌شود.

رئیس موسسه تمهید، بیان کرد: سبک تفسیر تنزیلی یک تفنن نیست، بلکه یک ضرورت است و دنبال این هستیم که بفهمیم حوزه چگونه باید جریان تحقق دین در عرصه زندگی مردم را مدیریت کند و با چه نظامی می‌توان دین را در صحنه عمل به عنوان بخشی یا تمام هویت جامعه قرار دهیم.

وی اضافه کرد: موضوع اصلی حوزه پاسخ به این سؤال است و اگر بتوانیم پاسخ دهیم، تلاش‌هایی که صورت می‌گیرد، معنادار است و اگر نتوانیم تقریبا یک تفنن پرهزینه و پرزحمتی است که ما بر حوزه‌ها بار می‌کنیم؛ در سه دهه‌ای که ما این روش را مطرح و ادبیات آن را تولید کرده‌ایم، پایان‌نامه‌ها در این زمینه نوشته شده است، لذا نباید در میانه راه بمانیم و باید آن را به فرجام برسانیم.

نویسنده تفسیر تنزیلی بیان کرد: مسئله نزول تدریجی و ارتباط قرآن با متن مردم معاصر نزول، بهانه‌ای برای کاستن از پیام‌های هدایت‌بخش و تحول‌آفرین قرآن شده است، لذا در جبهه ما شرق‌شناسان زیادی هستند که تلاش می‌کنند تا با تاریخ‌گذاری، قرآن را متنی رنگ گرفته از عصر نزول بدانند و در دوره معاصر هم برخی که شیفته چنین برداشت‌هایی از قرآن هستند، تعقیب شده و کسانی در جبهه تفسیر ترتیب نزول هستند که در سایه‌سار اندیشه حامد ابوزیدها، این سبک را مطرح می‌کنند.

وی افزود: مَثَل ما مَثَل آیه شریفه ۶۶ نحل «وَإِنَّ لَکُمْ فِی الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُسْقِیکُمْ مِمَّا فِی بُطُونِهِ مِنْ بَیْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَبَنًا خَالِصًا سَائِغًا لِلشَّارِبِینَ» است؛ یعنی سعی می‌کنیم براساس آنچه از روش پیامبر و آموزش آن به مولا علی داده شده است، شیر خالص را از بین خون و سرگین بیرون بیاوریم.

بهجت‌پور با بیان اینکه همیشه جریان نواندیشی دینی گرفتار برادر التقاطی خود یعنی تجددگرایی بوده است، تصریح کرد: کار بزرگ ما این است که نواندیش باشیم و از تحجر بگذریم، ولی تجددگرا هم نباشیم؛ لذا اگر بتوانیم ابعاد این طرح (تفسیر تنزیلی) را به خوبی تبیین کنیم، جلوی طمع خام استفاده از این موضوع برای مقابله با قرآن و آموزه‌های حیات‌بخش و جاودانه آن را بگیریم.

ایجاد رشته تفسیر تنزیلی در سطح ۴ حوزه

بهجت‌پور اظهار کرد: امروز رشته تفسیر تنزیلی در سطح چهار حوزه به عنوان یکی از گرایشات تفسیری در درختواره دانش تفسیر حوزه به تصویب رسیده، ولی این به معنای آن نیست که حتماً اجرا شود، زیرا نیازمند تغییر مقدمات است تا به صورت رسمی در میان رشته‌های سطح چهار آغاز شود.