موسسه و مرکز تخصصی تمهید قم

موسسه و مرکزی تخصصی حوزوی در زمینه تفسیر تنزیلی، مهندسی فرهنگی و نشر آثار آیت الله معرفت ره

موسسه و مرکز تخصصی تمهید قم

موسسه و مرکزی تخصصی حوزوی در زمینه تفسیر تنزیلی، مهندسی فرهنگی و نشر آثار آیت الله معرفت ره

رویکرد تفسیر تنزیلی:
* ارائه تصویری کلی از مهندسی عمیق و دقیق تحول قرآنی از دریچه ی آشنایی با روش حاکم در قرآن؛
* اشاره به توزیع عالمانه و هنرمندانه ی مفاهیم و ارزش های دینی در سراسر آیات قرآن؛
* پرده برداری از ترکیب حکیمانه محتوا و ساختار آیات و سور در جریان نزول تدریجی قرآن؛
* تبیین روشمند نزول کلام وحی در راستای تغییر فرهنگ جاهلی به فرهنگ الاهی؛
* بیان پیوستگی منطقی مفاهیم و معانی قرآنی؛
شنبه تا چهارشنبه 10 تا 12
حضور با تماس قبلی
آدرس: قم، خ شهید صدوقی، خ 20 متری فجر، پ 286
تلفن: 02532920244
نویسندگان
طبقه بندی موضوعی

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سوره مزمل» ثبت شده است

لینک شناسه ده سوره ابتدایی نزول در ویراست جدید جلد اول تفسیر همگام با وحی استاد عبدالکریم بهجت پور

این ده سوره و نظرات استاد در مکی و مدنی بودن سوره ها و داوری بین جداول، ظرفیت یک مقاله علمی پژوهشی را دارد.

شناسه سوره علق (مکی 1)

http://hamgambavahy.ir/post/210

شناسه سوره قلم (مکی 2)

http://hamgambavahy.ir/post/211

شناسه سوره مزمل (مکی 3)

http://hamgambavahy.ir/post/212

شناسه سوره مدثر (مکی 4)

http://hamgambavahy.ir/post/214

شناسه سوره حمد (مکی 5)

http://hamgambavahy.ir/post/215

شناسه سوره مسد (مکی 6)

http://hamgambavahy.ir/post/216

شناسه سوره تکویر (مکی 7)

 

http://hamgambavahy.ir/post/217

شناسه سوره اعلی (مکی 8)

http://hamgambavahy.ir/post/218

شناسه سوره لیل (مکی 9)

http://hamgambavahy.ir/post/219

شناسه سوره فجر (مکی 10)

http://hamgambavahy.ir/post/220

شناسه سوره مزمل در ویراست جدید جلد اول

 

مفسران و علمای علوم قرآنی، برای این سوره، تنها نام «مزمّل» را ذکر کرده، و علت آن را وجود لفظ «اَلمُزَّمِّل» در آیه‎ی اول سوره دانسته‌اند. این سوره به گواهی تمام  روایات ترتیب نزول و دانشمندان علوم قرآن، مکی است؛ هرچند برخی در مکی بودن تمام سوره، تردید کرده‌اند،[1] اما محتوای آیات به‎خوبی نشان می‌دهد که این سوره در مکه نازل شده است.[2] سوره‎ی مزمل، در غالب روایت‎های ترتیب نزول، سومین سوره، و پس از سوره‎ی قلم و پیش از سوره‎ی مدثر قرار گرفته است. در روایت منسوب به امیرمؤمنان علی7، سوره‎ی مدثر بر سوره‎ی مزمل مقدم است؛ لکن به‎نظر می‌رسد که این تقدم، وجهی نداشته باشد؛ زیرا:

1. محتوای آیات 1تا 5 سوره‎ی مزمل از برنامه‎ی تربیتی ویژه‎ای جهت آمادگی پیامبر اکرم6 برای دریافت قرآن ازسوی خدا دلالت دارد، درصورتی‎که در سوره‎ی مدثر، از برخورد ولید بن‎مغیره با آن حضرت6 پس از شنیدن آیاتی از قرآن گزارش می‌شود. به عبارت روشن‎تر، دریافت وحی قرآنی و واکنش ولید، هنگام قرائت آن از جانب پیامبر اکرم6، در سوره‎ی مدثر روایت شده است.

2. هرچند واژه‎ی «تزمّل» و «تدثّر» هر دو به‎معنی پیچیده شدن در لباس، ملحفه یا گلیم است، اما برخی لغت‌دانان معتقدند که استعمال تدثّر در لباس رویین و رسمی است[3] و محتوای آیات در هر دو سوره نیز، به این نکته اشاره دارد؛ چنان‌که خدای حکیم، پیامبر اکرم6 را با واژه‎ی «مُزَّمِّل» به خروج از رخت‎خواب و بیداری شبانه، دعوت می‌کند، اما برای فرمان به قیام برای انذار و اعلام خطر به مردم از واژه‎ی «مُدَّثِّر» بهره می‌برد. بنابراین نیکوست که سوره‎ی مزمل که برنامه‎ی آماده‎سازی است، مقدم بر سوره‎ی مدثر باشد.

در روایت‎های یعقوبی و صاحب المبانی نیز، سوره‎ی ضحی پس از سوره‎ی قلم قرار دارد، که این نظر نیز درست نیست؛ زیرا در سبب نزول سوره‎ی ضحی ـ چنان‌که خواهد آمد ـ گفته‌اند:

مفسران و علمای علوم قرآن، برای این سوره فقط نام "مزمّل" را ذکر کرده‌اند و علت آن را وجود لفظ «اَلمُزَّمِّل» در آیة اول سوره دانسته‌اند. این سوره به گواهی تمام جدول‌های ترتیب نزول و دانشمندان علوم قرآن، مکی است، هرچند برخی در مکی بودن تمام سوره تردید کرده‌اند؛[1] اما محتوای آیات به خوبی نشان می‌دهد این سوره در مکه نازل شده است.[2] سوره‎ی مزمل، درغالب جدول‌های ترتیب نزول، سومین سوره و بعد از سورة قلم و قبل از سورة مدثر قرار دارد. در جدول منسوب به امیرمؤمنان علی7، سورة مدثر بر سورة مزمل مقدم است؛ لکن به نظر می‌رسد این تقدم وجهی نداشته باشد؛ زیرا:

1. محتوای آیات 1تا 5 سوره‎ی مزمل از برنامة تربیتی ویژه ای جهت آمادگی پیامبر اکرم9 برای دریافت قرآن از سوی خدا دلالت دارد، در صورتی که در سوره‎ی مدثر از برخورد ولید­بن­مغیره با آن حضرت9، پس از شنیدن آیاتی از قرآن گزارش می‌شود. به عبارت روشن تر، دریافت وحی قرآنی و واکنش ولید در هنگام قرائت آن از جانب پیامبر اکرم 6در سوره مدثر روایت شده است.

2. هرچند واژة "تزمّل" و "تدثّر" هر دو به معنای پیچیده شدن در لباس، ملحفه یا گلیم است، اما برخی لغت‌دانان معتقدند که


1. این سوره با هدف آماده‎سازی پیامبر برای تحمل مطالب سنگین قرآن یا تحمل مأموریت انذار مردم نازل شد و ریاضت هایی را به آن حضرت الزام کرد. شبیه این برنامه تربیتی بر دعوت کنندگان به قرآن و انذار دهندگان مردم در هر زمان لازم است؛ بر ایشان فرض است تا با ریاضت‎های مشروع، ظرفیت روحی خود را بالا برده و دل بریدن از دیگران و توکل بر خدا، شکیبایی را در خود تقویت نمایند.
2. پروردگار متعال در آیه 48 سوره‌ی قلم پیامبر  را بر شکیبایی در امر تبلیغ دین فرمان داد. درسوره مزمل، مجدداً به وی صبر در برابر زخم ‎زبان‎ها را دستور داد؛ از تکرار این دستور