شناسه سوره فجر مکی 10 در ویراست جدید جلد اول تفسیر همگام با وحی استاد بهجت پور
مفسرین و علمای علوم قرآن، برای این سوره فقط نام «الفجر» را ذکر کرده‌اند. دلیل این نامگذاری، وجود کلمه‌ی «الفجر» در اولین آیهی سوره است. سورهی فجر بهاتفاق دانشمندان علوم قرآن، مکی است. این سوره در روایات مسند دهگانه، و قریب به اتفاق روایات غیرمسند و تمام جدول‌های ترکیبی، در ردیف دهم، پیش از سورهی ضحی و پس از سورهی لیل قرار دارد، به جز روایت ابنندیم که طبق آن، سورهی فجر پس از سورهی عصر و پیش از سورهی ضحی قرار دارد.
طبق روایات متعدد ترتیب نزول، خدای متعال در سورهی لیل، شقاوت‌پیشگان را به گرفتاری در آتش هشدار داد و خویشتن‌داران را، نجات یافتگان دانست. در آنجا فرمود که افرادی که نیکیها را تکذیب میکنند و از آن رویگردانند، در شیبی قرار میگیرند که بهسمت سختیها میرود. در سورهی فجر سرانجام اقوامی چون عاد، ثمود و فرعونیان را ذکر می‌کند که در تکذیب نیکیها، سرکشی و رویگردانی، کارشان به سختی عذاب، و تنبیه در دنیا ختم شد. نیز در سورهی لیل، اهل بخل را کسانی شمرد که اهل آتشند، و متقیان را اهل بخشش و انفاق و اهل جلب رضایت پروردگار معرفی کرد. در سورهی فجر از تحققِ بخشی از سختیهایی که متوجه اهل بخل است، خبر میدهد و سخت شدن معیشت آنها را، محصول رفتار نادرست مالی آنها میشمرد؛ کسانی که نه تنها خود بخیلند، بلکه حتی به زبان بر سیر کردن شکمهای گرسنه، ترغیب نمیکنند، ثروتشان را با چپاول ارث نزدیکان خود، و حرص بر جمع مال، بهدست میآورند. سپس سخت‌ترین عذاب‌ها و بسته شدگی بدنهایشان را در رستاخیز جزای آنان اعلام می‌کند. هم‌چنان که نفس‌های مطمئنه را اهل بهشت و رضوان قطعی الهی میشمرد؛ رضوانی که در سورهی لیل وعده آن را داده بود.: )إِلا ابْتِغَاء وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَی * وَلَسَوْفَ یَرْضَی(. بنابراین، سورهی فجر، مصداقی از تحقق نقش پروردگار بر تسهیل آسانی و تسهیل عسر به انسانها میباشد؛ آسانی و سختیهایی که موجباتش را اعمال خود انسانها فراهم کرده است.
اما بنابر نقل ابنندیم نظامی سازوار بین دو سوره وجود ندارد. خدای متعال در سورهی عصر،
