24. سورۀ عبس
شناسة سوره
نام مشهور این سوره "عبس"، از آیة اول گرفته شده است. سوره با نامهایی همچون "السفره" به مناسبت آیۀ پانزدهم، "الصاخه" به مناسبت آیه 33، "الاعمی" به مناسبت آیۀ دو، و "ابن امّ مکتوم" به مناسبت شخصی که سبب نزول آیات ابتدایی سوره شد، نامگذاری شده است. سورة عبس به اتفاق تمام دانشمندان تفسیر و علوم قرآنی مکی است.
تمام جداول مسند و ترکیبیِ ترتیب نزول، سورة عبس را در ردیف بیست و چهارم پس از سورۀ نجم و پیش از سورة قدر دانستهاند.
این سوره در ترتیب مصحف رسمی در جزء سیام قرآن، ردیف هشتادم، بعد از سورۀ نازعات و قبل از سورة تکویر قرارگرفته است و 42 آیه دارد.
مقصود سوره
توجیه پیامبر9 دربارۀ کیفیت برقراری موازنۀ میان مجموعه مصالح دعوت دینی و ترجیح جانب اهل خشیت بر کسانی که احساس غرور و بینیازی، آنها را به مقاومت در برابر دعوت دینی کشانده است و درمان این گروه مغرور.
محتوای سوره
سوره به دو بخش تقسیم میشود:
1. آیات 1- 16: ضرورتِ اولویت رسیدگی دینی به اهل خشیت در مقابل اهل استغنا
این مضمون در دو قسمت تبیین میشود:
الف) در این آیات، به دو گروه استقبال کننده از دین و کسانی که احساس بینیازی از آن میکنند، اشاره